关于知识产权 知识产权培训 树立尊重知识产权的风尚 知识产权外联 部门知识产权 知识产权和热点议题 特定领域知识产权 专利和技术信息 商标信息 工业品外观设计信息 地理标志信息 植物品种信息(UPOV) 知识产权法律、条约和判决 知识产权资源 知识产权报告 专利保护 商标保护 工业品外观设计保护 地理标志保护 植物品种保护(UPOV) 知识产权争议解决 知识产权局业务解决方案 知识产权服务缴费 谈判与决策 发展合作 创新支持 公私伙伴关系 人工智能工具和服务 组织简介 与产权组织合作 问责制 专利 商标 工业品外观设计 地理标志 版权 商业秘密 WIPO学院 讲习班和研讨会 知识产权执法 WIPO ALERT 宣传 世界知识产权日 WIPO杂志 案例研究和成功故事 知识产权新闻 产权组织奖 企业 高校 土著人民 司法机构 遗传资源、传统知识和传统文化表现形式 经济学 性别平等 全球卫生 气候变化 竞争政策 可持续发展目标 前沿技术 移动应用 体育 旅游 PATENTSCOPE 专利分析 国际专利分类 ARDI - 研究促进创新 ASPI - 专业化专利信息 全球品牌数据库 马德里监视器 Article 6ter Express数据库 尼斯分类 维也纳分类 全球外观设计数据库 国际外观设计公报 Hague Express数据库 洛迦诺分类 Lisbon Express数据库 全球品牌数据库地理标志信息 PLUTO植物品种数据库 GENIE数据库 产权组织管理的条约 WIPO Lex - 知识产权法律、条约和判决 产权组织标准 知识产权统计 WIPO Pearl(术语) 产权组织出版物 国家知识产权概况 产权组织知识中心 产权组织技术趋势 全球创新指数 世界知识产权报告 PCT - 国际专利体系 ePCT 布达佩斯 - 国际微生物保藏体系 马德里 - 国际商标体系 eMadrid 第六条之三(徽章、旗帜、国徽) 海牙 - 国际外观设计体系 eHague 里斯本 - 国际地理标志体系 eLisbon UPOV PRISMA UPOV e-PVP Administration UPOV e-PVP DUS Exchange 调解 仲裁 专家裁决 域名争议 检索和审查集中式接入(CASE) 数字查询服务(DAS) WIPO Pay 产权组织往来账户 产权组织各大会 常设委员会 会议日历 WIPO Webcast 产权组织正式文件 发展议程 技术援助 知识产权培训机构 COVID-19支持 国家知识产权战略 政策和立法咨询 合作枢纽 技术与创新支持中心(TISC) 技术转移 发明人援助计划(IAP) WIPO GREEN 产权组织的PAT-INFORMED 无障碍图书联合会 产权组织服务创作者 WIPO Translate 语音转文字 分类助手 成员国 观察员 总干事 部门活动 驻外办事处 职位空缺 采购 成果和预算 财务报告 监督
Arabic English Spanish French Russian Chinese
法律 条约 判决 按管辖区浏览

Law of Turkmenistan No. 698-XII of May 19, 1992, on Investment Activity in Turkmenistan (as amended up to the Law No. 274-V of August 18, 2015), 土库曼斯坦

返回
WIPO Lex中的最新版本
详情 详情 版本年份 2015 日期 议定: 1992年5月19日 文本类型 知识产权相关法 主题 版权与相关权利(邻接权), 其他, 工业产权 The Law considers intellectual property rights as investment assets (see Chapter 1, Articles 1, 3, 4; and Chapter II, Article 6).

可用资料

主要文本 相关文本
主要文本 主要文本 俄语 Закон Туркменистана № 698-XII от 19.05.1992 г. «Об инвестиционной деятельности в Туркменистане» (с изменениями, внесёнными Законом 274-V от 18.08.2015 г.)         土库曼语 Türkmenistanyň Kanuny Türkmenistanda maýa goýum işi hakynda        

З А К О Н

ТУРКМЕНИСТАНА

 

ОБ ИНВЕСТИЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

В ТУРКМЕНИСТАНЕ

 

 

(Ведомости Меджлиса Туркменистана 1992 г. № 5, ст.37)

 

(С изменениями и дополнениями Законами Туркменистана

от 12.04.1993г. № 832-ХП и 18.08.2015 г. № 274-V)

 

Настоящий Закон определяет правовые, экономические и социальные условия инвестиционной деятельности на территории Туркменистана. Он направлен на обеспечение равной защиты прав, интересов и имущества субъектов инвестиционной деятельности вне зависимости от форм собственности.

 

ГЛАВА I. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

 

Статья 1. Инвестиции

 

Инвестициями являются все виды имущественных и интеллектуальных ценностей, вкладываемых в объекты предпринимательской и других видов деятельности, в результате которой образуется прибыль (доход) или достигается социальный эффект.

Такими ценностями могут быть:

денежные средства,  целевые банковские вклады, паи, акции и другие ценные бумаги;

движимое и недвижимое имущество (здания, сооружения, оборудование и другие материальные ценности);

имущественные права, вытекающие из авторского права, "ноу-хау", опыт и другие интеллектуальные ценности;

права пользования землей и другими природными ресурсами, а также иные имущественные права;

другие ценности.

Инвестиции в воспроизводство основных фондов могут осуществляться в форме капитальных вложений.

 



 

Статья 2. Инвестиционная деятельность

 

1. Под инвестиционной деятельностью понимается совокупность практических действий государства, физических и юридических лиц по реализации инвестиций.

2. Инвестиционная деятельность осуществляется на основе:

инвестирования, осуществляемого физическими лицами, хозяйственными ассоциациями, обществами и товариществами, а также общественными и религиозными организациями, иными юридическими лицами Туркменистана, независимо от форм собственности;

государственного инвестирования, осуществляемого органами власти и управления Туркменистана, органами местной исполнительной власти за счет средств бюджетов, внебюджетных фондов и заемных средств, а также государственными предприятиями и учреждениями за счет собственных и заемных средств;

инвестирования иностранными государствами, юридическими и физическими лицами, а также лицами без гражданства;

совместного инвестирования, осуществляемого Туркменистаном и иностранными государствами, юридическими и физическими лицами, а также лицами без гражданства.

 

Статья 3. Объекты инвестиционной деятельности

 

Объектами инвестиционной деятельности являются вновь создаваемые и модернизируемые основные фонды и оборотные средства во всех отраслях и сферах хозяйственной деятельности, ценные бумаги, целевые денежные вклады, научно-техническая продукция, интеллектуальные ценности, другие объекты собственности, а также имущественные права.

Запрещается инвестирование объектов, создание и использование которых не отвечает нормам сейсмостойкости, пожаро, - взрыво -безопасности, санитарно-гигиенических, экологических и градостроительных требований, а также наносит ущерб охраняемым законом правам и интересам граждан, юридических лиц и государства.

 

Статья 4. Субъекты инвестиционной деятельности

 

1. Субъектами (инвесторами и участниками) инвестиционной деятельности могут быть физические и юридические лица Туркменистана и иностранных государств, а также непосредственно эти государства.

2. Инвесторы - субъекты инвестиционной деятельности, принимающие решения о вложении собственных, заемных и привлеченных имущественных и интеллектуальных ценностей. Инвесторы могут выступать в роли вкладчиков, кредиторов, покупателей, а также выполнять функции любого участника инвестиционной деятельности.

3. Участниками инвестиционной деятельности являются физические и юридические лица Туркменистана, других государств, обеспечивающие осуществление инвестиций в качестве исполнителей заказов или на основании поручения инвестора.

 

 

Статья 5. Законодательство Туркменистана об инвестиционной деятельности

 

Отношения, связанные с осуществлением инвестиционной деятельности в Туркменистане, регулируются настоящим Законом и другими законодательными актами Туркменистана.

Инвестиционная деятельность регулируется:

субъектов Туркменистана в иностранных государствах - законодательством государства, на территории которого эта деятельность осуществляется, соответствующими международными соглашениями и межгосударственными договорами, а также специальным законодательством Туркменистана;

субъектов - иностранных государств в Туркменистане настоящим Законом и специальным законодательством Туркменистана.

 

ГЛАВА II. ОСУЩЕСТВЛЕНИЕ ИНВЕСТИЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

 

Статья 6. Права инвесторов

 

1. Все инвесторы имеют равные права по осуществлению инвестиционной деятельности.

Использование инвестором имущественных и интеллектуальных ценностей на инвестиции в объекты, не запрещенные настоящим Законом и другим законодательством Туркменистана, без каких-либо ограничений признается их неотъемлемым правом и охраняется законом.

2. Инвестор самостоятельно определяет объемы, направления и эффективность осуществляемых инвестиций и по своему усмотрению привлекает на договорной основе физических и юридических лиц, необходимых ему для реализации инвестиций.

3. По решению инвестора права владения, пользования, распоряжения инвестициями и результатами их осуществления могут быть переданы другим физическим и юридическим лицам в порядке, установленном законом. Взаимоотношения сторон при указанной передаче прав регулируются на основе договоров.

4. Для инвестирования могут быть привлечены финансовые средства в виде кредитов, выпуска в установленном законодательством порядке ценных бумаг и займов.

Имущество инвестора может использоваться им в качестве обеспечения его обязательств. В залог принимается только такое имущество, которое находится в собственности заемщика или принадлежит ему на правах полного хозяйственного ведения, если иное не предусмотрено законодательными актами Туркменистана. Заложенное имущество при нарушении залоговых обязательств может быть реализовано в установленном законодательством порядке.

5. Инвестор вправе владеть, пользоваться и распоряжаться объектами и результатами инвестиций, включая реинвестиции и торговые операции на территории Туркменистана в соответствии с законодательством Туркменистана.

Законодательством Туркменистана могут быть определены объекты, инвестирование в которые не влечет за собой приобретения права собственности на них, но не исключает возможности последующего владения, оперативного управления или участия инвестора в получении прибылей от эксплуатации этих объектов, для инвесторов других государств - с предоставлением права вывоза за пределы Туркменистана.

6. Инвестор вправе приобретать необходимое ему имущество у физических и юридических лиц непосредственно или через посредников по ценам и на условиях, определяемых по договоренности сторон, если это не противоречит законодательству,  без ограничений по объему и номенклатуре.

 

Статья 7. Отношения между субъектами инвестиционной деятельности

 

Основным правовым документом, регулирующим взаимоотношения между субъектами инвестиционной деятельности, является договор (соглашение).

Заключение договоров, выбор партнеров, определение обязательств, любых других условий хозяйственных взаимоотношений, не противоречащих законодательству Туркменистана, являются исключительно компетенцией субъектов инвестиционной деятельности. Вмешательство государственных органов и должностных лиц в осуществление договорных отношений между субъектами инвестиционной деятельности не допускается, кроме случаев, предусмотренных настоящим Законом.

Субъекты инвестиционной деятельности вправе организовывать конкурсы (торги) для привлечения физических и юридических лиц к осуществлению инвестиционной деятельности.

 

Статья 8. Обязанности субъектов инвестиционной деятельности

 

1. Инвестор в случаях и порядке, установленных законодательством Туркменистана, обязан:

представить органам, уполномоченным Кабинетом министров Туркменистана, декларацию об объемах и источниках осуществляемых им инвестиций;

получить необходимые разрешения и согласования соответствующих органов власти и специальных служб на капитальное строительство;

получить заключение Государственной экспертизы инвестиционных проектов в части соблюдения норм и правил сейсмостойкости, пожаро-взрывобезопасности, санитарно-гигиенических, экологических и градостроительных требований.

2. Субъекты инвестиционной деятельности обязаны:

соблюдать нормы и стандарты, порядок установления которых определяется законодательством Туркменистана;

не допускать проявлений недобросовестной конкуренции и выполнять требования антимонопольного регулирования;

выполнять требования государственных органов и должностных лиц, предъявляемых в пределах их компетенции;

представлять в установленном порядке бухгалтерскую и статистическую отчетность.

3. Каждый участник инвестиционной деятельности, выполняющий специальные виды работ, требующие соответствующей аттестации исполнителя, должен иметь лицензию на право осуществления данного вида работ. Перечень таких работ и порядок их лицензирования устанавливаются компетентными органами Туркменистана.

 

Статья 9. Источники финансирования инвестиционной деятельности

 

Инвестиционная деятельность может осуществляться за счет:

собственных финансовых ресурсов инвестора (прибыль, амортизационные отчисления, денежные накопления, сбережения граждан, юридических лиц и другие);

заемных финансовых средств инвесторов (облигационные займы, банковские и бюджетные кредиты);

привлеченных финансовых средств инвестора (средства, получаемые от продажи акций,  паевые и иные взносы граждан и  юридических лиц);

бюджетных инвестиционных ассигнований.

 

ГЛАВА III. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ И УПРАВЛЕНИЕ ИНВЕСТИЦИОННОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬЮ

 

Статья 10. Цели государственного регулирования инвестиционной деятельности

 

Государственное регулирование инвестиционной деятельности осуществляется в целях реализации экономической, научно-технической и социальной политики Туркменистана и должно предусматривать льготные условия любым инвесторам, осуществляющим инвестиционную деятельность в приоритетных для государства направлениях. Перечень приоритетных отраслей, в которых создаются льготные условия инвесторам, утверждается и периодически пересматривается Кабинетом министров Туркменистана с дифференциацией по регионам.

 

Статья 11. Формы государственного регулирования инвестиционной деятельности

 

1. Государственное регулирование инвестиционной деятельности включает регулирование условий инвестиционной деятельности и прямое управление государственными инвестициями.

2. Государственное регулирование условий инвестиционной деятельности осуществляется государственными органами Туркменистана в соответствии с законодательством:

системой налоговых льгот, предусмотренных налоговым законодательством;

проведением амортизационной политики, в том числе путем ускоренной амортизации основных фондов. При этом льготы по амортизации могут устанавливаться дифференцированно для отдельных отраслей и сфер экономики, элементов основных фондов, видов оборудования;

предоставлением финансовой помощи в виде дотаций, субсидий, субвенций, бюджетных ссуд на развитие отдельных регионов, отраслей производств;

посредством осуществления кредитной политики, государственных норм и стандартов, антимонопольных мер, приватизации государственной собственности, включая незавершенное строительство, и политикой ценообразования;

условиями пользования землей и другими природными ресурсами, экспертированием инвестиционных проектов.

В качестве экономических методов государственного регулирования инвестиционной деятельности могут использоваться внебюджетные инвестиционные фонды, образуемые в порядке, установленном законодательными актами Туркменистана, а также фонды поддержки малых предприятий.

Государство создает условия для активизации инвестиционной деятельности физических лиц, хозяйственных ассоциаций, обществ и товариществ, а также общественных и религиозных организаций, иных юридических лиц, в приоритетных для республики направлениях, а также для привлечения их к участию в государственной инвестиционной деятельности,  в том числе по реализации государственных целевых комплексных программ, путем выпуска и продажи акций, привлечения паевых взносов и других мер.

 

Статья 12. Взаимодействие Туркменистана с другими государствами

 

Взаимодействие Туркменистана с другими государствами в инвестиционной деятельности осуществляется в соответствии с заключенными межгосударственными договорами, путем сближения хозяйственного законодательства  и согласования проводимой политики в области инвестиций, разработки и реализации совместных государственных целевых научно-технических, экономических, социальных, экологических и других программ, представляющих общий интерес, а также программ по ликвидации последствий стихийных бедствий и катастроф, создания и использования фонда регионального развития и социальной  поддержки населения и других мер.

Туркменистан на своей территории устанавливает порядок осуществления и обеспечивает защиту инвестиций.

 

Статья 13. Порядок принятия решений по государственным инвестициям

 

1. Решение по государственным инвестициям принимаются на основе прогнозов экономического и социального развития Туркменистана и схем развития и размещения производительных сил, целевых научно-технических и комплексных государственных программ и технико-экономических обоснований, определяющих целесообразность  этих инвестиций.

2. Проекты целевых комплексных программ государственного значения разрабатываются в порядке, определяемом Кабинетом министров Туркменистана, с участием органов местной исполнительной власти, заинтересованных государственных органов и общественных организаций.

3. При планировании государственных инвестиций Кабинет министров Туркменистана с участием органов местной исполнительной власти обеспечивает их соответствие объемам инвестиций, необходимым для реализации целевых комплексных программ, и государственного заказа в установленные сроки.

4. Ассигнования из государственного бюджета выделяются только на важнейшие стройки государственного заказа, реализацию государственных программ.

 

Статья 14. Экспертиза и утверждение государственных инвестиций в капитальном строительстве

 

1. Государственные, межгосударственные и региональные проекты, целевые комплексные программы, осуществляемые за счет государственных инвестиций, подлежат обязательной Государственной экспертизе и утверждению в порядке, устанавливаемом Кабинетом министров Туркменистана.

В ходе экспертизы должно быть дано заключение об инвестиционной обеспеченности каждой программы или проекта в увязке с уже принятыми программами и проектами.

2. Проекты, технико-экономические обоснования и технико-экономические расчеты на строительство объектов независимо от источников финансирования подлежат обязательной Государственной экспертизе в части соблюдения норм сейсмостойкости, пожаро- и взрывобезопасности, санитарно-гигиенических, экологических, градостроительных требований.

 

Статья 15. Порядок размещения государственных заказов на капитальное строительство

 

1. Одной из форм реализации государственных инвестиций являются государственные заказы на капитальное строительство.

2. Государственный заказ в капитальном строительстве выдается на создание важнейших производственных мощностей и объектов непроизводственного назначения приоритетных отраслей и направлений с указанием срока ввода в действие.

3. Государственный заказ, как правило, размещается на конкурсной основе. В период перехода к рыночным отношениям  Кабинет министров Туркменистана вправе устанавливать государственные заказы, обязательные для всех государственных предприятий и организаций - участников инвестиционной деятельности, с учетом экономической выгодности этих заказов для предприятий и организаций. Кабинет министров Туркменистана утверждает шкалу льгот и привилегий по приоритетному исполнению государственного заказа.

4. Утверждение государственного заказа на строительство объектов производится после согласования их размещения с органами местной исполнительной власти в порядке, установленном законодательством Туркменистана.

5. Любой участник инвестиционной деятельности имеет право участвовать в конкурсах на получение заказов государства на капитальное строительство.

6. Приемка в эксплуатацию объектов государственного заказа производится в порядке, устанавливаемом Кабинетом министров Туркменистана.

7. Окончательные расчеты с подрядчиками по объектам государственного заказа производится после утверждения актов Государственной комиссии.

 

Статья 16. Порядок осуществления государственных инвестиций в ценные бумаги, депозиты, движимое и недвижимое имущество и другие ценности

 

1. Объемы государственных инвестиций в ценные бумаги, депозиты, движимое и недвижимое имущество и другие ценности утверждаются Кабинетом министров Туркменистана.

2. Инвестиционные проекты по указанным выше направлениям проходят государственную экспертизу в порядке, устанавливаемом Кабинетом министров Туркменистана.

 

Статья 17. Деятельность органов местной исполнительной власти по осуществлению государственных инвестиций

 

Органы местной исполнительной власти осуществляют инвестирование в соответствии с настоящим Законом и Законом Туркменистана "О собственности".

 

Статья 18. Ценообразование в инвестиционной деятельности

 

Стоимость продукции (работ, услуг) в процессе инвестиционной деятельности определяется в основном по договорным ценам, в том числе по результатам проведения конкурсов (торгов), а по стройкам, финансируемым за счет государственного бюджета Туркменистана, по сметным ценам с последующей индексацией. Договорная цена в строительстве определяется с использованием в качестве рекомендуемых действующих сметных норм и цен с компенсацией дополнительных затрат.

 



 

ГЛАВА IV. ГАРАНТИИ ПРАВ И ЗАЩИТА ИНВЕСТИЦИИ

 

Статья 19. Гарантии прав субъектов инвестиционной деятельности

 

1. Туркменистан гарантирует стабильность прав субъектов инвестиционной деятельности. В случаях принятия актов законодательства, положения которых ограничивают права субъектов  инвестиционной  деятельности, соответствующие положения этих актов не могут вводиться в действие ранее чем через 10 лет с момента их  публикации.

2. В случае принятия государственными органами актов, нарушающих права инвесторов и участников инвестиционной деятельности, убытки, включая упущенную выгоду, причиненные субъектам инвестиционной деятельности в результате принятия указанных актов, возмещаются им этим органом по решению суда. При недостаточности средств у этого государственного органа ущерб возмещается соответственно Кабинетом министров Туркменистана.

Государственные органы и их должностные лица не вправе вмешиваться в деятельность субъектов инвестиционной деятельности, кроме случаев, когда такое вмешательство допускается законодательством и осуществляется в пределах компетенции этих органов и должностных лиц.

Никто не вправе ограничивать права инвесторов в выборе объектов инвестирования, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Туркменистана.

3. Прекращение или приостановление инвестиционной деятельности производится по решению:

инвесторов, при этом инвесторы  возмещают  убытки  участникам

инвестиционной деятельности;

правомочного государственного органа.

Решение государственного органа о прекращении или приостановлении инвестиционной деятельности может быть принято по причине:

объявления в установленном законом порядке инвестора  банкротом в силу неплатежеспособности;

стихийных бедствий, аварий и других подобных случаев;

введения чрезвычайного положения;

если в процессе инвестиционной деятельности выяснилось, что ее продолжение приведет к нарушению установленных законодательством санитарно-гигиенических, экологических и других норм, охраняемых законом прав и интересов граждан, юридических лиц и государства. Порядок возмещения ущерба участникам инвестиционной деятельности в этом случае определяется законодательством Туркменистана.

 

Статья 20. Ответственность субъектов инвестиционной деятельности

 

При несоблюдении договорных обязательств субъекты инвестиционной деятельности несут имущественную и иную ответственность, предусмотренную законодательством и заключенными договорами. Уплата штрафов и неустоек за нарушение условий договоров, а также возмещение причиненных убытков не освобождают виновную сторону от выполнения обязательств, если иное не предусмотрено законом или договором.

 

Статья 21. Ответственность при реализации заказа государств

 

1. При неисполнении или ненадлежащем исполнении принятых обязательств по выполнению заказа государства или возложенных на законных основаниях обязанностей предприятия и организации несут имущественную ответственность по своим обязательствам перед субъектами инвестиционной деятельности. Виновные в этом должностные лица несут персональную ответственность в соответствии с действующим законодательством.

2. Государственные органы несут взаимную имущественную ответственность за неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательств, связанных с реализацией государственных заказов, возмещая причиненный ущерб, включая упущенную выгоду.

3. Участники инвестиционной деятельности несут имущественную ответственность перед инвестором - Туркменистаном за реализацию государственных заказов в порядке, установленном  законодательством и заключенными договорами.

 

Статья 22. Защита инвестиций

 

1. Туркменистан гарантирует защиту инвестиций независимо от форм собственности и государственной принадлежности. Защита инвестиций обеспечивается законодательством Туркменистана. При этом обеспечивается равноправный режим всем инвесторам, исключающим применение мер дискриминационного характера, которые могли бы препятствовать управлению инвестициями, их использованию и ликвидации, а также предусматриваются условия и порядок вывоза результатов инвестиций.

2. Инвестиции не могут быть безвозмездно национализированы, реквизированы или к ним не могут быть применены меры, равные по последствиям. Такие меры могут применяться только на основе законодательных актов Туркменистана с возмещением инвестору в полном объеме убытков, причиненных в связи с прекращением инвестиционной деятельности.

Внесенные или приобретенные инвесторами  целевые  банковские вклады, акции и иные ценные бумаги, платежи за приобретенное имущество или арендные права в случаях изъятия в соответствии с законодательными актами Туркменистана возмещаются инвесторам, за исключением сумм, которые оказались использованными, утраченными в результате действий самих инвесторов или предпринятых с их участием.

3. Споры, возникшие в результате осуществления инвестиционной деятельности, рассматриваются соответствующими судами.

4. Споры о неисполнении или ненадлежащем исполнении обязательств, касающихся инвестиционной деятельности между Туркменистаном и иностранными государствами, решаются путем переговоров или в судах, определяемых межгосударственными договорами (соглашениями).

5. Инвестиции могут, а в случаях, предусмотренных законом, должны быть застрахованы.

Настоящий Закон вводится в действие со дня опубликования  его в печати.

 

 

 Президент Туркменистана                                           С. Ниязов

гор. Ашгабат

19 мая 1992г.

№ 698-XII

TÜRKMENISTANYŇ

 K A N U N Y

 

Türkmenistanda maýa goýum işi hakynda

 

(Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary 1992 ý. № 5, 37- madda.)

 

(Türkmenistanyň 12.04.1993 ý. № 832-XII we 18.08.2015 ý. № 274-V Kanunlary esasynda girizilen üýtgetmeler we goşmaçalar bilen)

 

Şu Kanun Türkmenistanyň çäginde alnyp barylýan maýa goýum işiniň hukuk, ykdysady we durmuş şertlerini kesgitleýär. Ol eýeçiligiň nähili formadadygyna garamazdan, maýa goýum işiniň subýektleriniň hukuklaryny, bähbitlerini hem-de emlägini deň derejede goramagy üpjün etmäge gönükdirilendir.

 

I bap

UMUMY DÜZGÜNLER

 

1-nji madda. Maýa goýumlar

 

Telekeçilik işiniň hem-de başga görnüşdäki işleriň obýektlerine goýum edilip goýulýaň, şonuň netijesinde hem peýda (girdeji) alynýan ýa-da durmuş netije gazanylýan emläk we intellektual (ruhy) gymmatlyklaryň hemme görnüşi maýa goýumlar hasaplanýar.

Şeýle gymmatlyklara aşakdakylar degişlidir:

pul serişdeleri, belli maksat üçin niýetlenen bank goýumlary, paýlar, paýnamalar we beýleki gymmatly kagyzlar;

gozgalýan we gozgalmaýan emläk (jaýlar, desgalar, enjamlar hem-de beýleki maddy gymmatlyklar);

awtorlyk hukugyndan gelip çykýan emläk hukugy, «nou-hau» tejribesi (guramaçylyk, ylmy-tehniki, tehnologiki, täjirçilik bilimleri) hem-de beýleki intellektual gymmatlyklar;

ýerden hem-de beýleki tebigy baýlyklardan peýdalanmak hukugy, şeýle hem beýleki emläk hukuklary;

beýleki gymmatlyklar.

Esasy gaznalary artdyryp, täzeläp durmakda maýa goýumlar düýpli maýa goýumlary görnüşinde amala aşyrylyp bilner.

 



 

2-nji madda. Maýa goýum işi

 

1. Maýa goýum işi diýlende döwletiň, fiziki we ýuridiki taraplaryň maýa goýumlary durmuşa geçirmek barada edýän praktiki hereketleriniň tutuş jemine düşünilýär.

2. Maýa goýum işi şu aşakdakylar esasynda amala aşyrylýar:

eýeçiligiň haýsy görnüsine degişlidigine garamazdan, fiziki taraplaryň, hojalyk assosiasiýalarynyň, jemgyýetleriň we şereketleriň, şeýle hem jemgyýetçilik we dini guramalaryň, gaýry ýuridik taraplaryň amala aşyrýan maýa goýmak işi esasynda;

Türkmenistanyň häkimiýet we dolandyryş edaralary, ýerli döwlet häkimiýet edaralary tarapyndan býujet serişdeleriniň, býujete degişli däl gaznalaryň hem-de karz serişdeleriň hasabyna, şeýle hem döwlet kärhanalary we edaralary tarapyndan öz serişdeleriniň hem-de karz serişdeleriň hasabyna döwletiň amala aşyrýan inwestirleme işi esasynda;

Daşary ýurt döwletleriniň, ýuridiki we fiziki taraplaryň şeýle hem raýatlygy bolmadyk adamlaryň amala aşyrýan maýa goýma işi esasynda;

Türkmenistanyň we daşary ýurt döwletleriniň, ýuridiki hem-de fiziki taraplaryň, şeýle hem raýatlygy bolmadyk adamlaryň bileleşikli amala aşyrýan maýa goýmak işi esasynda.

 

3-nji madda. Maýa goýum işiniň obýektleri

 

Maýa goýum işiniň obýektlerine hojalyk işiniň ähli pudaklarynda we ugurlaryynda täzeden döredilýän hem-de döwrebaplaşdyrylýan (täzelenýän) esasy gaznalar we dolanyşyk serişdeleri, gymmatly kagyzlar, belli maksada niýetlenen pul goýumlary, ylmy-tehniki önümler, intellektual gymmatlyklar, beýleki eýeçilik obýektleri, şeýle hem emläk hukuklary girýär.

Eger döredilýän we ulanylýan obýektler ýer titremesine (seýsmiki taýdan) çydamlyygy, ýangyn partlama howpsuzlygy baradaky kadalara, sanitariýa-gigiýena, ekologiýa we şäher gurluşygy baradaky talaplara laýyk gelmeýän bolsa, raýatlaryň, ýuridik taraplaryň we döwletiň kanun arkaly goralýan hukuklaryna we bähbitlerine zyýan ýetirýän bolsa, şeýle obýektleri maýa goýmak gadagan edilýär.

 

4-nji madda. Maýa goýum işiniň subýektleri

 

1. Daşary ýurt döwletleriniň fiziki hem-de ýuridik taraplary, şeýle hem gös-göni şol döwletleriň özleri maýa goýum işiniň subýektleri (maýa goýujylary we oňa gatnaşýanlar) bolup bilerler.

2. Hususy, karz alnan we çekilen emläk hem-de intellektual gymmatlyklary goýuma goýmak hakynda kararlary kabul edýän maýa goýum işiniň subýektleri ‒maýa goýujylar bolup durýarlar. Maýa goýujylar goýumçylar, algydarlar, satyn alyjylar hökmünde çykyş edip, şeýle hem maýa goýum işine gatnaşýan her bir subýektiň wezipesini ýerine ýetirip bilerler.

3. Maýa goýumlaryň buýurmalary ýerine ýetirijiler hökmünde ýa-da maýa goýujyň tabşyrmagy esasynda amala aşyrylmagyny üpjün edýän Türkmenistanyň we beýleki döwletleriň fiziki we ýuridik taraplary maýa goýum işine gatnaşýanlar hasaplanýar.

 

5-nji madda. Türkmenistanyň maýa goýum işi hakyndaky kanunlary

 

Türkmenistanda maýa goýum işi amala aşyrmak bilen baglanyşykly gatnaşyklar şu Kanun bilen hem-de Türkmenistanyň beýleki kadalaşdyryjy hukuk namalary bilen düzgünleşdirilýär.

Maýa goýum iş aşakdakylar bilen düzgünleşdirilýär:

Türkmenistanyň daşary ýurt döwletlerindäki subýektleri - maýa goýum iş haýsy döwletiň çäginde amala aşyrylýan bolsa, şol döwletiň kanunlary bilen, degişli halkara ylalaşyklary we döwletara şertnamalary bilen, şeýle hem Türkmenistanyň ýörite kanunlary bilen;

Daşary ýurt döwletleriniň Türkmenistandaky subýektleri - şu Kanun we Türkmenistanyň ýörite kanunlary bilen.

 

II BAP

MAÝA GOÝUM IŞI AMALA AŞYRMAK

 

6-njy madda. Maýa goýujylaryň hukuklary

 

1. Maýa goýujylaryň hemmesiniň maýa goýum işini amala aşyrmakda hukuklary deňdir.

Maýa goýujyň şu Kanunda we Türkmenistanyň beýleki kanunlarynda gadagan edilmedik obýektlere maýa goýum işi üçin emläk we intellektual gymmatlyklaryny ulanmagy hiç bir hili çäklendirilmedik ýagdaýda olaryň mizemez hukugy diýlip hasap edilýär hem-de kanun üsti bilen goralýar.

2. Maýa goýujy amala aşyrýan maýa goýumlarynyň möçberini, ugruny we netijeliligini özbaşdak kesgitleýär hem-de öz islegine görä, maýa goýumlary durmuşa geçirmek üçin zerur fiziki we ýuridik taraplary şertnama esasynda çekýär.

3. Maýa goýumlara hem-de olaryň durmuşa geçirilmegi bilen gazanylan netijelere eýelik etmek, olary ulanmak, olara erk etmek hukugy maýa goýujyň karary esasynda kanunda bellenen tertipde beýleki fiziki we ýuridiki taraplara berlip bilner. Şeýle hukuk berlende taraplaryň özara gatnaşyklary şertnamalar esasynda düzgünleşdirilýär.

4. Maýa goýmak üçin karz bermek, kanunda bellenen tertipde gymmatly kagyzlary we zaýomlary çykarmak görnüşindäki maliýe serişdeleri çekilip bilner.

Maýa goýujy emlägini özüniň borçnamalaryny berjaý etmek üçin ulanyp biler. Diňe karz alyjynyň eýeçiliginde bolan ýa-da hojalygy doly ýöretmek hukugy esasynda oňa degişli bolan emläk, eger Türkmenistanyň kanunçylyk aktlarynda başga hili göz öňünde tutulmadyk bolsa, girewe kabul edilýär. Girew goýlan emläk girew borçnamalarynyň bozulmagyna ýol berlende kanunda bellenen tertipde satylyp bilner.

5. Türkmenistanyň çäginde Türkmenistanyň kanunlaryna laýyklykda maýa goýujy maýa goýumlaryň, şol sanda hem ýaňadan goýlan maýa goýumlaryň we söwda amallarynyň obýektlerine hem-de netijelerine eýelik etmäge, olary peýdalanmaga we olara erk etmäge haklydyr.

Türkmenistanyň kanunlarynda şeýle obýektler kesgitlenip, ýagny maýa goýum goýlanda özlerine eýeçilik etmek hukugyny edinmäge getirmeýän, ýöne geljekde maýa goýujyň, eýelik etmek, operatiw dolandyrmak ýa-da özlerini ulanmakdan peýda alynmagyna gatnaşmak mümkinçiligini aradan aýyrmaýan obýektler, beýleki döwletleriň maýa goýujylary üçin bolsa Türkmenistanyň çäginden daşary äkitmek hukugy berilýän obýektler kesgitlenip bilner.

6. Maýa goýujylaryň fiziki we ýuridik taraplardan özüne gerek emlägi gös-göni ýa-da araçy dellallaryň üsti bilen taraplaryň ylalaşmagy esasynda kesgitlenýän nyrhlarda we şertlerde hem-de çäklendirilmedik möçberde we nomenklaturada satyn almaga (eger munuň özi kanunlara ters gelmeýän bolsa) haky bardyr.

 

7-nji madda. Maýa goýum işiniň subýektleriniň arasyndaky gatnaşyklar

 

Maýa goýum işiniň subýektleriniň arasyndaky özara gatnaşyklary düzgünleşdirýän esasy hukuk resminamasy şertnamadyr (ylalaşykdyr).

Şertnama baglaşmak, hyzmatdaşlary saýlap almak, borçlary, hojalyklaryň arasyndaky gatnaşyklaryň Türkmenistanyň kanunlaryna ters gelmeýän her bir beýleki şertlerini kesgitlemek işi diňe maýa goýum işiniň subýektleriniň ygtyýaryna girýär. Maýa goýum işiniň subýektleriniň arasynda şertnama gatnaşyklaryny durmuşa geçirmekde döwlet edaralarynyň we wezipeli adamlaryň gatnaşmagyna ýol berilmeýär, ýöne şu Kanunda göz öňünde tutulan halatlar muňa girmeýär.

Fiziki we ýuridik talaplary maýa goýum işini amala aşyrmaga çekmek üçin maýa goýum işiniň subýektleriniň bäsleşikler («kim ýokary» söwdasyny) guramaga haky bardyr.

 



 

8-nji madda. Maýa goýum işiniň subýektleriniň borçlary

 

1. Maýa goýujy Türkmenistanyň kanunlarynda bellenen halatlarda we tertipde şu aşakdakylara borçludyr:

Türkmenistanyň Ministrler kabineti tarapyndan ygtyýarly edilen edaralaryna özüniň amala aşyrýan maýa goýumlarynyň möçberi we çeşmeleri hakyndaky deklarasiýany görkezmäge;

düýpli gurluşyk üçin degişli häkimiýet edaralaryndan we ýörite gulluklardan zerur ygtyýary hem razylygy almaga;

ýer titremesine (seýsmiki taýdan) çydamlylygy, ýangyn-partlama howpsuzlygy baradaky kadalaryň we düzgünleriň, sanitariýa-gigiýena, ekologiýa we şäher gurluşygy baradaky talaplaryň, berjaý edilişi jähtinden maýa goýum taslamalar babatda döwlet ekopertizasyna gelen netijesini almaga;

2. Maýa goýum işiniň subýektleri şu aşakdakylara borçludyrlar:

ölçegleri we standartlary berjaý etmäge (olary bellemegiň tertibi Türkmenistanyň kanunlary arkaly kesgitlenýär);

ynsapsyz bäsdeşik häsiýetlerine ýüz urmazlyga we monopoliýa garşy gönükdirilen talaplary ýerine ýetirmäge;

döwlet edaralarynyň we wezipeli adamlaryň öz ygtyýarlarynyň çäklerinde bildirýän talaplaryny ýerine ýetirmäge;

bellenen tertipde buhgalterlik we statistiki hasabaty bermäge.

3. Maýa goýum işine gatnaşyp, işleriň ýörite görnüşlerini, ýagny degişli hünär synagyndan geçmegi talap edýän görnüşlerini ýerine ýetirýän her bir adamyň (tarapyň) işiň şol görnüşini ýerine ýetirmäge hukuk berýän ygtyýarnamasy bolmalydyr. Şeýle işleriň sanawy hem-de olary ygtyýarlandyrmagyň tertibi Türkmenistanyň ygtyýarly edaralary tarapyndan bellenýär.

 

9-njy madda. Maýa goýum işini maliýeleşdirmegiň çeşmeleri

 

Maýa goýum işi aşakdaky serişdeleriň hasabyna amala aşyrylýar:

maýa goýujyň hut özüniň maliýe resurslarynyň (peýda, amortizasion serişdeler, toplanan pul maýasy, raýatlaryň, ýuridik taraplaryň süýşürintgileri we başgalar) hasabyna;

maýa goýujylaryň karz maliýe serişdeleriniň (obligasiýa görnüşdäki karzlar, bank we býujet kreditleri) hasabyna;

maýa goýujyň, çeken maliýe serişdeleriniň, (paýnamalary satmakdan alynýan serişdeler, raýatlaryň we ýuridik taraplaryň paý gatançlary hem-de beren gaýry pullary) hasabyna;

býujetdäki maýa goýum serişdeler.

 



 

III bap
MAÝA GOÝUM IŞINIŇ DÖWLET TARAPYNDAN DÜZGÜNLEŞDIRILMEGI WE DOLANDYRYLMAGY

 

10-njy madda. Maýa goýum işiniň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmeginiň maksady

 

Maýa goýum işiniň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmeginiň maksady Türkmenistanyň ykdysady, ylmy-tehniki we durmuş syýasatyny durmuşa geçirmekden ybaratdyr hem-de ol döwletiň ileri tutýan ugurlarynda maýa goýum işnii amala aşyrýan her bir maýa goýujy üçin ýeňillikli şertleriň döredilmegini göz öňünde tutmalydyr. Maýa goýujy üçin ýeňillikli şertler döredilýän şeýle ähmiýetli pudaklaryň sanawy Türkmenistanyň Ministrler kabineti tarapyndan tassyklanylýar hem-de sebitler boýunça aýry-aýry tertipde wagtal-wagtal täzeden seredilip durulýar.

 

11-nji madda. Maýa goýum işiniň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmeginiň formalary

 

1. Maýa goýum işiniň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmegine maýa goýum işiniň şertlerini düzgünleşdirmek hem-de döwlet maýa goýumlaryny gös-göni dolandyrmak işi girýär.

2. Maýa goýum işiniň şertleriniň döwlet tarapyndan düzgünleşdiriliş işini kanunlara laýyklykda Türkmenistanyň döwlet edaralary aşakdakylar arkaly amala aşyrýarlar:

salgyt hakyndaky kanunlarda göz öňünde tutulan salgyt ýeňillikleriniň ulgamy arkaly;

amortizasion syýasaty alyp barmak arkaly, şol sanda hem esasy gaznalary çalt amortizasiýalaşdyrmak  (könelişip sandan çykmagy) arkaly. Şunda amortizasiýa baradaky ýeňillikler ykdysadyýetiň aýry-aýry pudaklary we ugurlary, esasy gaznalary ň aýry-aýry elementleri, enjamlaryň aýry-aýry görnüşleri üçin aýratyn bellenilip bilner;

aýry-aýry sebitleri, pudaklary, önümçiligi ösdürmek dotasiýalar, subsidiýalar, subwensiýalar, býujet  ssudalary görnüşinde maliýe kömegini bermek arkaly;

karz syýasaty, döwlet ölçegleri we standartlary, monopoliýa garşy gönükdirilen çäreler; döwlet eýeçiligini, şol sanda hem gurlup gutarylmadyk gurluşygy başga eýeçilige geçirmek hem-de nyrh çykarmak syýasaty arkaly;

ýeden we beýleki tebigy baýlyklardan peýdalanmagyň şertleri arkaly, maýa goýum taslamalaryny bilermenden geçirmek arkaly.

Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynda bellenen tertipde döredilýän býujetden daşgary maýa goýum gaznalar, şonuň ýaly-da kiçi kärhanalary goldamak gaznalary hem maýa goýum işiniň döwlet tarapyndan düzgünleşdirilmeginiň ykdysady usullary hökmünde peýdalanylyp bilner.

Döwlet fiziki taraplaryň, hojalyk assosiasiýalarynyň, jemgyýetleriniň we şereketleriniň, şeýle hem jemgyýetçilik hem-de dini guramalaryň, gaýry ýuridik taraplaryň Türkmenistan üçin ileri tutulýan ugurlarynda alyp barýan maýa goýum işini güýçlendirmek üçin, şeýle hem olary döwlet maýa goýum işine, şol sanda hem belli maksada niýetlenen kompleksleýin döwlet programmalaryny durmuşa geçirmek işine çekmek üçin aksýaýalary çykarmak we satmak, paýly wznoslary çekmek arkaly hem-de beýleki çäreler arkaly şert döredýär.

 

12-nji madda. Türkmenistanyň beýleki döwletler bilen amala aşyrýan bileleşikli hereketi

 

Türkmenistan baglaşylan döwletara şertnamalaryna laýyklykda beýleki döwletler bilen maýa goýum işinde bileleşikli hereket edýär, munuň özi hojalyk kanunlaryny biri- birine ýakynlaşdyrmak hem-de maýa goýumlar baradaky belli maksat üçin niýetlenen bilelikdäki döwlet ylmy-tehniki, ykdysady, durmuş, ekologiki maksatnamalary hem-de umumy bähbidi bolan beýleki maksatnamalary, şeýle hem tebigy betbagtçylyklaryň hem-de heläkçilikleriň netijelerini ýok etmek programmalaryny işläp taýýarlamak we durmuşa geçirmek barada ýöredilýän syýasaty özara ylalaşmak arkaly, regionlary ösdürmek we ilata durmuş taýdan goldaw bermek gaznalaryny döretmek hem-de ulanmak arkaly durmuşa geçirilýär.

Türkmenistan öz çäginde maýa goýumlary amala aşyrmagyň tertibini belleýär hem-de maýa goýumlaryň goralmagyny üpjün edýär.

 

13-nji madda. Döwlet maýa goýumlary baradaky kararlary kabul etmegiň tertibi

 

1. Döwlet maýa goýumlary baradaky kararlar Türkmenistanyň ykdysady we durmuş ösüş çaklamalary hem-de öndüriji güýçleri ösdürmek we ýerleşdirmek  shemalary, belli maksat üçin niýetlenen ylmy-tehniki we toplumlaýyn döwlet maksatnamalary esasynda hem-de şol maýa goýumlaryň maksada laýykdygyny kesgitleýän tehniki-ykdysady esaslandyrmalar esasynda kabul edilýär.

2. Belli maksat üçin niýetlenen döwlet ähmiýetli toplumlaýyn maksatnamalaryň taslamalary ýerli ýerine ýetiriji häkimiýet edaralarynyň, dahylly döwlet edaralarynyň we jemgyýetçilik guramalarynyň gatnaşmagynda hem-de Türkmenistanyň Ministrler Kabineti tarapyndan kesgitlenilýän tertipde işlenip taýýarlanylýar.

3. Döwlet maýa goýumlary meýilnamalaşdyrylanda Türkmenistanyň Ministrler Kabineti ýerli ýerine ýetiriji häkimiýet edaralarynyň gatnaşmagynda şol maýa goýumlaryň belli maksat üçin niýetlenen döwlet ähmiýetli toplumlaýyn maksatnamalary durmuşa geçirmek üçin zerur bolan maýa goýumlaryň möçberine laýyk gelmegini üpjün edýär.

4. Döwlet býujetinden serişdeler diňe döwlet buýurmasynda bellenen möhüm gurluşyklar  üçin, döwlet maksatnamalarynyň durmuşa geçirilmegi üçin goýberilýär.

 

14-nji madda. Düýpli gurluşykda döwlet maýa goýumlaryny bilermenler seljermesinden geçirmek we tassyklamak

 

1. Döwlet maýa goýumlarynyň hasabyna durmuşa geçirilýän, döwlet, döwletara we sebitleýin taslamalar, belli maksat üçin niýetlenen toplumlaýyn maksatnamalar Döwlet bilermen seljermesinden hökman geçirilmelidir hem-de Türkmenistanyň Ministrler kabineti tarapyndan bellenýän tertipde tassyklanmalydyr.

Bilermen seljermesi geçirilýärkä her bir pmaksatnamany ýa-da taslamany ozal kabul edilen maksatnamalar we taslamalar bilen baglanyşdyrmak işiniň maýa goýumlar bilen üpjün edilişi hakyndaky netijenama berilmelidir.

2. Obýektleri gurmak baradaky taslamalar, tehniki-ykdysady esaslandyrmalar hem-de tehniki-ykdysady hasaplamalar özleriniň haýsy çeşmeden maliýeleşdirilýändigine garamazdan, hökman Döwlet bilermen seljermesinden geçirilmelidir, ýagny ýer titremesine (seýsmiki taýdan) çydamlylyk, ýangyn we partlama howpsuzlygy, sanitariýa-gigiýena, ekologiýa kadalarynyň, şäher gurluşygy talaplarynyň berjaý edilmegi jähtinden döwlet bilermen seljermesinden geçirilmelidir.

 

15-nji madda. Düýpli gurluşyk üçin döwlet buýurmalaryny ýerleşdirmegiň tertibi

 

1. Döwlet maýa goýumlaryny durmuşa geçirmegiň bir görnüşleriniň biri düýpli gurluşyk üçin döwlet buýurmalarydyr.

2. Düýpli gurluşyga döwlet buýurmalary möhüm önümçilik kuwwatlaryny döretmek hem-de ileri tutulýan pudaklaryň we ugurlaryň önümçilige degişli bolmadyk obýektlerini gurmak üçin berilýär, şunda olary işe girizmegiň möhleti görkezilýär.

3. Döwlet buýurmasy düzgün bolşy ýaly, konkurs esasynda ýerleşdirilýär. Bazar gatnaşyklaryna geçiş döwründe Türkmenistanyň Ministrler kabinetiniň döwlet buýurmalarynyň, kärhanalar we guramalar üçin ykdysady taýdan peýdalylygyny nazarda tutup, maýa goýum işine gatnaşýan ähli döwlet kärhanalary we guramalary üçin hökmany bolan şol buýurmalary bellemäge haky bardyr.

Türkmenistanyň Ministrler kabineti döwlet buýurmasynyň ileri tutulyp ýerine ýetirilmegi baradaky ýenillikleriň we artykmaçlyklaryň şkalasyny tassyklaýar.

4. Obýektleri gurmak üçin niýetlenen döwlet buýurmasy Türkmenistanyň kanunlarynda bellenen tertipde, şol obýektleri ýerleşdirmek işi ýerli ýerine ýetiriji häkimiýet edaralary bilen ylalaşylandan soň tassyklanýar.

5. Maýa goýum işine gatnaşýanlaryň islendik biri düýpli gurluşyk üçin döwlet buýurmasyny almak ugrundaky konkursa gatnaşmaga haklydyr.

6. Döwlet buýurmasynyň obýektleri Türkmenistanyň Ministrler kabineti tarapyndan bellnen tertipde ulanmaga kabul edilýär.

7. Döwlet buýurmasynyň obýektleri baradaky potratçylar bilen gutarnykly hasaplaşyk Döwlet toparynyň namalary tassyklanandan soň geçirilýär.

 

16-njy madda. Döwlet maýa goýumlaryny gymmatly kagyzlara, depozitlere, gozgalýan we gozgalmaýaň emläge hem-de beýleki gymmatly zatlara goýmagyň tertibi

 

1. Döwlet maýa goýumlaryny gymmatly kagyzlara, depozitlere, gozgalýan we gozgalmaýan emläge hem-de beýleki gymmatly zatlara goýmagyň möçberi Türkmenistanyň Ministrler kabineti tarapyndan tassyklanýar.

2. Ýokarda görkezilen ugurlar baradaky maýa goýum taslamalar Türkmenistanyň Ministrler kabineti tarapyndan bellenilýän tertipde döwlet ekspertizasyndan geçirilýär.

 

17-nji madda. Ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet edaralarynyň döwlet maýa goýumlaryny amala aşyryşy

 

Ýerine ýetiriji ýerli häkimiýet edaralary maýa goýmak işini şu Kanuna we Türkmenistanyň «Eýeçilik hakyndaky» Kanunyna laýyklykda amala aşyrýarlar.

 

18-nji madda. Maýa goýum işinde nyrh çykarmak

 

Maýa goýum işiniň barşynda önümleriň (işleriň, hyzmatlaryň) gymmaty esasan ylalaşylan nyrhlar boýunça, şol sanda hem bäsleşikde («kim ýokary» söwda) geçirmegiň netijeleri boýunça kestitlenýär, Türkmenistanyň döwlet býujetiniň hasabyna maliýelýeşdirilýän gurluşyklar barada bolsa soňra indeksirlemek şerti bilen çenlik bahalary boýunça kesgitlenýär.

Gurluşykdaky ylalaşylan nyrh dowam edip gelýän çenlik ölçeglerini hem-de nyrhlaryny (goşmaça edilen harajatlaryň öwezini tölemek bilen) kabul etme hökmünde peýdalanmak arkaly kesgitlenýär.

 



 

IV bap

HUKUKLARYŇ KEPILLENDIRILMEGI WE MAÝA

GOÝUMLARY GORAMAK

 

19-njy madda. Maýa goýum işiniň subýektleriniň hukuklarynyň kepillendirilmegi

 

1. Türkmenistan maýa goýum işiniň subýektleriniň hukuklarynyň durnukly bolmagyny kepillendirýär. Eger kadalaşdyryjy hukuk namalary kabul edilende olaryň düzgünleri maýa goýum işiniň subýektleriniň hukuklaryny çäklendirýän bolsa, şeýle halatda şol namalaryň degişli düzgünleri olaryň çap edilen pursatyndan beýläk azyndan 10 ýyl geçýänçä güýje girizilip bilinmez.

2. Döwlet edaralary maýa goýujylaryň we maýa goýum işine gatnaşýanlaryň hukuklarynyň bozulmagyna ýol berýän namalary kabul eden wagtynda, şol namalary kabul etmegiň netijesinde maýa goýum işiniň subýektlerine ýetirilen zyýanyň, şol sanda hem elden giderilen peýdanyň öwezini kazyýetiň karary esasynda şol organlar töleýär. Eger bu tölegi tölemek üçin şol döwlet edaralarynyň serişdeleri ýeterlik däl bolsa, onda şol zyýanyň öwezini degişli suratda Türkmenistanyň Ministrler kabineti töleýär.

Döwlet edaralarynyň we olaryň wezipeli adamlarynyň maýa goýum işiniň subýektleriniň işine gatyşmaga haky ýokdur, ýöne kanunda göz öňünde tutulan hem-de şol edaralaryň we wezipeli adamlaryň öz ygtyýarlarynyň çäklerinde şol işe gatyşmagyna ýol berilýän halatlary muňa girmeýär.

Türkmenistanyň kanunlarynda göz öňünde tutulan halatlar bolaýmasa, maýa goýujyň maýa goýmak obýektlerini saýlap almak hukugyny çäklendirmäge hiç kimiň haky ýokdur.

3. Maýa goýum işi şu aşakdakylaryň karary bilen ýatyrylyp ýa-da togtadylyp bilner:

maýa goýujylaryň karary bilen, şunda maýa goýujylar maýa goýum işine gatnaşýanlaryň çeken zyýanynyň öwezini töleýärler;

ygtyýarly edilen döwlet edaralarynyň karary bilen.

Döwlet organynyň maýa goýum işini ýatyrmak ýa-da togtatmak hakyndaky karary şu aşakdaky sebäplere görä kabul edilip bilner:

tölemäge ukypsyzlygy zerarly maýa goýujyň kanunda bellenen tertipde batyp galan diýip yglan edilmegi sebäpli;

tebigy betbagtçylyklar, awariýalar we şolar ýaly beýleki ahwalatlar sebäpli;

adatdan daşary ýagdaýyň girizilmegi sebäpli;

eger maýa goýum işiniň barşynda şol işiň dowam etdirilmegi kanunda bellenilen sanitariýa-gigiýena, ekologiýa kadalarynyň hem-de beýleki kadalaryň, raýatlaryň, ýuridik taraplaryň we döwletiň kanun arkaly goralýan hukuklarynyň hem-de bähbitleriniň bozulmagyna getirjekdigi belli bolsa. Şeýle halatda maýa goýum işine gatnaşýanlara ýetirilen zyýanyň öwezini tölemegiň tertibi Türkmenistanyň kanunlary esasynda kesgitlenilýär.

 

20-nji madda. Maýa goýum işiniň subýektleriniň jogapkärçiligi

 

Maýa goýum işiniň subýektleri şertnamadaky borçnamalaryny berjaý etmedik mahalynda kanunlarda hem-de baglaşylan şertnamalarda göz öňünde tutulan emläk jogapkärçiligini we başga jogapkärçiligi çekýärler.

Şertnamalaryň şertleriniň bozulanlygy  üçin jerimäniň we temmi töleginiň, şeýle hem ýetirilen zyýanyň, öweziniň tölenilmegi günäkär tarapy, eger kanunda ýa-da şertnamada başga hili göz öňünde tutulmadyk bolsa, borçnamalary ýerine ýetirmekden boşatmaýar.

 

21-nji madda. Döwletleriň buýurmasyny ýerine ýetirmekdäki jogapkärçilik

 

1. Döwletiň buýurmasyny ýerine ýetirmek barada kabul edilen borçnamalar ýa-da kanuny esasda öz üstüne ýüklenilen borçlar ýerine ýetirilmedik ýa-da talaba laýyk ýerine ýetirilmedik mahalynda kärhanalar we guramalar maýa goýum işiniň subýektleriniň öňünde öz borçnamalary boýunça emläk jogapkärçiligini çekýär. Şunda günäkär wezipeli adamlaryň, dowam edýän kanunlara laýyklykda hut özleri jogapkärçilik çekýärler.

2. Döwlet edaralary döwlet buýurmalaryny ýerine  ýetirmek bilen baglanyşykly borçnamalary ýerine ýetirmändikleri ýa-da talaba laýyk ýerine ýetirmändikleri üçin, öz gezeginde emläk jogapkärçiligini çekýärler, ýetirilen zyýanyň, şol sanda hem elden giderilen peýdanyň öwezini töleýärler.

3. Maýa goýum işine gatnaşýanlar döwlet zakazlaryny ýerine ýetirmek barada kanunlarda we baglaşylan şertnamalarda bellenen tertipde maýa goýujyň - Türkmemistanyň öňünde emläk jogalkärçiligini çekýärler.

 

22-nji madda. Maýa goýumlary goramak

 

1. Türkmenistan eýeçiligiň haýsy görnüşine degişlidigine we döwlete degişlidigine garamazdan, maýa goýumlaryň goralmagyny kepillendirýär. Maýa goýumlar Türkmenistanyň kanunlary bilen goralýar. Şunda ähli maýa goýujylara deňhukukly düzgün üpjün edilýär, maýa goýumlaryň dolandyrylmagyna, ulanylmagyna we ýatyrylmagyna päsgel berip biljek kemsidiji häsiýetdäki çäreleriň ulanylmagyna ýol berilmeýär, şeýle hem toplanan gymmatlyklary hem-de maýa goýumlaryň netijelerini ýurtdan äkitmegiň şertleri we tertibi göz öňünde tutulýar.

2. Maýa goýumlar öwezi tölenilmän millileşdirilip, mejbur edilip alnyp (rekwizirlenip) bilinmez ýa-da olar üçin netijeleri boýunça deň çäreler ulanylyp bilinmez. Şeýle çäreler diňe Türkmenistanyň kadalaşydyrjy hukuk namalary esasynda ulanylyp bilner, özem şunda maýa goýuja maýa goýum işiniň bes edilmegi sebäpli ýetirilen ýitgi doly möçberde tölenilýär.

Maýa goýujylaryň belli maksat üçin goýan ýa-da satyn alan bank goýumlary, paýnamalary we beýleki gymmatly kagyzlary, satyn alnan emläk üçin ýa-da kärende hukuklary üçin tölän tölegleri Türkmenistanyň kadalaşydyrjy hukuk namalaryna laýyklykda olaryň elinden alnan mahalynda olaryň öwezi maýa goýujylara tölenýär, ýöne maýa goýujylaryň hut özleriniň eden hereketleri ýa-da olaryň gatnaşmagy bilen edilen hereketler netijesinde peýdalanylan, harç edilen summalar muňa girmeýär.

3. Maýa goýum işiniň amala aşyrylmagy netijesinde ýüze çykan jedellere degişli kazyýetler garaýarlar.

4. Maýa goýum işine degişli bolan borçnamalaryň ýerine ýetirilmänligi ýa-da talaba laýyk ýerine ýetirilmänligi barada Türkmenistan bilen daşary ýurt döwletleriniň arasynda ýüze çykýan jedeller gepleşikler arkaly ýa-da döwletara şertnamalary (ylalaşyklary) bilen kesgitlenilýän kazyýetlerde çözülýär.

5. Maýa goýumlar ätiýaçlandyrylyp bilner, kanunda bellenen halatlarda bolsa ätiýaçlandyrylmalydyr etdirilmelidir.

Şu Kanun onuň metbutatda çap edilen gününden güýje girýär.

 

 

Türkmenistanyň Prezidenti                                            S. NYÝAZOW

 

Aşgabat şäheri

1992-nji ýyl, 19-njy maý

№ 698 - XII

 


立法 关联 (1 文本) 关联 (1 文本)
无可用数据。

WIPO Lex编号 TM059